نمودار تفسیر نور | سوره مبارکه حمد آیه 4
مالِکِ یَوْمِ الدِّینِ
مالِکِ یَوْمِ الدِّینِ: مالکیت خداوند در روز جزا
1. مقدمه
عبارت «مالِکِ یَوْمِ الدِّینِ» به عنوان یکی از صفات بارز خداوند، نشان‌دهنده مالکیت او در روز قیامت است. این مفهوم به ما یادآوری می‌کند که در آن روز، تنها خداوند صاحب اختیار و قاضی نهایی است.
2. مفهوم مالکیت
2.1. مالکیت حقیقی
مالکیت خداوند حقیقی و شامل احاطه و سلطنت است. در حالی که مالکیت‌های اعتباری از سلطه واقعی او خارج است، خداوند در روز قیامت مالکیت خود را به وضوح نشان می‌دهد.
2.2. جلوه مالکیت در قیامت
با اینکه خداوند مالک حقیقی همه چیز در همه زمان‌هاست، اما مالکیت او در روز قیامت جلوه‌ای متفاوت دارد. در این روز، تمام واسطه‌ها و اسباب نسبت به کافران قطع می‌شوند.
3. قطع روابط در روز جزا
3.1. از بین رفتن نسبت‌ها
در روز قیامت، نسبت‌ها و خویشاوندی‌ها نسبت به کافران از بین می‌رود. این موضوع به وضوح در آیات قرآن بیان شده است.
3.2. بی‌فایده بودن مال و فرزندان
در آن روز، مال و ثروت و فرزندان برای کافران سودی نخواهند داشت. آیات قرآن به این نکته اشاره دارند که هیچ چیز نمی‌تواند در آن روز به کافران کمک کند.
4. عدم کارآیی در روز جزا
4.1. عدم عذرخواهی
در روز قیامت، زبان کافران اجازه عذرخواهی ندارد و فکر آن‌ها نیز فرصتی برای تدبیر نخواهد داشت. تنها راه چاره در آن روز، لطف خداوند است.
4.2. مفهوم «دین»
لفظ «دین» در معانی مختلفی به کار رفته است. این معانی شامل مجموعه قوانین آسمانی، عمل و اطاعت، و حساب و جزا می‌باشد.
5. روز قیامت
5.1. تعریف روز دین
«یوم الدّین» در قرآن به معنای روز قیامت است که روز کیفر و پاداش می‌باشد. این روز به عنوان روزی که هیچ کس برای دیگری کارآیی ندارد، توصیف شده است.
5.2. انذار و بشارت
عبارت «مالِکِ یَوْمِ الدِّینِ» نوعی انذار و هشدار است. اما در کنار آیات رحمت، نشان‌دهنده این است که بشارت و انذار باید در کنار هم باشند.
6. رحمت و عذاب
6.1. رحمت الهی
خداوند خود را به عنوان «غفور و رحیم» معرفی می‌کند و در عین حال، عذاب او نیز دردناک است. این دو جنبه باید در کنار هم درک شوند.
6.2. پذیرش توبه
خداوند به عنوان «قابل التوبه» و «شدید العقاب» شناخته می‌شود. او پذیرا و آمرزنده است، اما در عین حال، گناهکاران را به شدت مجازات می‌کند.
7. مالکیت در قرآن
7.1. آغاز و پایان
در اولین سوره قرآن، مالکیت خداوند عنوان شده است: «مالِکِ یَوْمِ الدِّینِ» و در آخرین سوره، «مَلِکِ النَّاسِ» به عنوان تأکید بر این مالکیت ذکر شده است.
7.2. عبادت خداوند
خداوند از جهات مختلف قابل عبادت است و ما باید حمد و سپاس او را به جا آوریم. این حمد به خاطر کمال ذات و صفات اوست.
8. پیام‌های مالکیت
8.1. عبادت و شکرگزاری
ما باید به خاطر کمال ذات و صفات خداوند، حمد و سپاس او را به جا آوریم. این عبادت شامل امید و انتظار رحمت و لطف او نیز می‌شود.
8.2. قیامت و ربوبیت
قیامت پرتوی از ربوبیت خداوند است و نشان‌دهنده قدرت و هیبت اوست. این روز جلوه‌ای از رحمت خداوند نیز به شمار می‌آید.
9. نتیجه‌گیری
عبارت «مالِکِ یَوْمِ الدِّینِ» به ما یادآوری می‌کند که در روز قیامت، تنها خداوند صاحب اختیار و قاضی نهایی است. این مفهوم به ما می‌آموزد که باید در زندگی خود به یاد رحمت و قدرت الهی باشیم.
سوالات قرآنی
1. مفهوم مالکیت خداوند در آیه «مالِکِ یَوْمِ الدِّینِ» چیست؟
2. چگونه مالکیت خداوند در روز قیامت جلوه‌گری می‌کند؟
3. چه روابطی در روز جزا قطع می‌شوند؟
4. چرا مال و فرزندان در روز قیامت برای کافران سودی ندارند؟
5. مفهوم «دین» در قرآن چیست؟
6. روز قیامت به چه معناست و چه ویژگی‌هایی دارد؟
7. چگونه انذار و بشارت در قرآن توصیف شده است؟
8. خداوند چگونه خود را در آیات معرفی می‌کند؟
9. چه ارتباطی بین مالکیت و عبادت وجود دارد؟
10. قیامت چه جلوه‌ای از رحمت خداوند است؟
پاسخ‌ها
1. مالکیت خداوند به معنای سلطه و احاطه او بر همه چیز است.
2. در روز قیامت، واسطه‌ها و اسباب نسبت به کافران قطع می‌شوند.
3. نسبت‌ها و خویشاوندی‌ها نسبت به کافران از بین می‌روند.
4. زیرا در آن روز، هیچ چیز نمی‌تواند به کافران کمک کند.
5. «دین» به معنای قوانین آسمانی، عمل و اطاعت، و حساب و جزا است.
6. روز قیامت روز کیفر و پاداش است که هیچ کس برای دیگری کارآیی ندارد.
7. انذار و بشارت باید در کنار هم درک شوند.
8. خداوند خود را به عنوان آمرزنده و مجازات‌کننده معرفی می‌کند.
9. عبادت خداوند به خاطر کمال ذات و صفات اوست.
10. قیامت جلوه‌ای از رحمت و قدرت خداوند است.
تحلیل علمی
عبارت «مالِکِ یَوْمِ الدِّینِ» به عنوان یک اصل اساسی در قرآن، نشان‌دهنده قدرت و سلطه خداوند در روز قیامت است. این مفهوم به ما یادآوری می‌کند که در آن روز، هیچ چیز جز رحمت و قدرت الهی نمی‌تواند به ما کمک کند. درک این حقیقت به ما کمک می‌کند تا در زندگی خود به یاد خداوند باشیم و از رحمت او بهره‌مند شویم.
کلید واژه‌ها
مالِکِ, یَوْمِ, الدِّینِ, مالکیت, خداوند, قیامت, انذار, بشارت, رحمت, عذاب, توبه, عبادت, شکرگزاری, ربوبیت, قدرت, سلطه, خویشاوندی, مال, فرزندان, دین, قوانین, کیفر, پاداش, آمرزنده, مجازات, انسان.
نتیجه‌گیری
عبارت «مالِکِ یَوْمِ الدِّینِ» به ما یادآوری می‌کند که در روز قیامت، تنها خداوند صاحب اختیار و قاضی نهایی است. این مفهوم به ما می‌آموزد که باید در زندگی خود به یاد رحمت و قدرت الهی باشیم و از فرصت‌های توبه و شکرگزاری بهره‌مند شویم.
