تفسیر نموداری امین

تفاوت "أُحْکِمَتْ" و "فُصِّلَتْ" در آیه

در آیه "الر کِتابٌ أُحْکِمَتْ آیاتُهُ ثُمَّ فُصِّلَتْ مِنْ لَدُنْ حَکیمٍ خَبیرٍ" (هود: ۱)، دو ویژگی کلیدی قرآن با واژه‌های "أُحْکِمَتْ" و "فُصِّلَتْ" بیان شده است که تفاوت‌های زیر را دارند:

۱. أُحْکِمَتْ (استحکام و انسجام)

• معنای لغوی: از ریشه "حَکَمَ" به معنای محکم کردن، استوار ساختن و جلوگیری از نقص یا اختلاف.

• مفهوم قرآنی:

  • استواری ساختاری: آیات قرآن از نظر محتوا، الفاظ و معانی کاملاً منسجم و بی‌نقص است

  • عدم تناقض: هیچ گونه تضاد یا اختلافی در آموزه‌های قرآن وجود ندارد

  • مصونیت از تحریف: محتوای قرآن از هرگونه تغییر یا تحریف مصون است.

۲. فُصِّلَتْ (تبیین و تفصیل)

• معنای لغوی: از ریشه "فَصَلَ" به معنای جدا کردن، شرح دادن و بیان جزئیات.

• مفهوم قرآنی:

  • تشریح احکام: احکام شرعی، اخلاقی و اعتقادی به صورت دقیق و روشن بیان شده‌اند (مانند حلال و حرام، قصص پیامبران)

  • تبیین نیازهای بشر: پاسخگویی به تمام سؤالات و نیازهای انسان در حوزه‌های فردی، اجتماعی و معنوی.

  • تفکیک سوره‌ها و آیات: نظم و ترتیب آیات به گونه‌ای است که هر بخش به موضوعی خاص می‌پردازد

نکات کلیدی تفاوت

رابطه دو مفهوم

• تقدم استحکام بر تفصیل (ثُمَّ): ابتدا قرآن از هرگونه نقص پیراسته شد (أُحْکِمَتْ)، سپس برای هدایت بشر به صورت دقیق شرح داده شد (فُصِّلَتْ)

• منشأ الهی: هر دو ویژگی از سوی خداوند "حکیم" (دارای حکمت) و "خبیر" (آگاه به جزئیات) نازل شده است، که نشان‌دهنده جامعیت قرآن است.

به عبارت دیگر، "أُحْکِمَتْ" به کمال ذاتی قرآن اشاره دارد، در حالی که "فُصِّلَتْ" به کاربرد عملی و آموزشی آن می‌پردازد.